Khái niệm ma trận vị thế cạnh tranh
Ma trận vị thế cạnh tranh (The Competitive Profile Matrix: CPM) là một công cụ so sánh công ty và các đối thủ của nó và tiết lộ điểm mạnh và điểm yếu tương đối của họ.
Hiểu rõ hơn về ma trận vị thế cạnh tranh
Để hiểu rõ hơn về môi trường bên ngoài và sự cạnh tranh trong một ngành cụ thể, các công ty thường sử dụng CPM. Ma trận xác định các đối thủ cạnh tranh quan trọng của một công ty và so sánh họ bằng các yếu tố thành công quan trọng của ngành.
Phân tích cũng cho thấy điểm mạnh và điểm yếu tương đối của công ty so với các đối thủ cạnh tranh, vì vậy một công ty sẽ biết, khu vực nào cần cải thiện và khu vực nào cần bảo vệ. Một ví dụ về ma trận được trình bày dưới đây.
Một ví dụ về ma trận vị thế cạnh tranh giữa 3 công ty
Xem thêm: Top 10 doanh nghiệp CNTT hàng đầu Việt Nam
Yếu tố thành công chủ yếu
Yếu tố thành công chủ yếu (Critical success factors: CSF) là các lĩnh vực chính, phải được thực hiện ở mức độ xuất sắc cao nhất có thể nếu các tổ chức muốn thành công trong ngành cụ thể. Chúng khác nhau giữa các ngành công nghiệp khác nhau hoặc thậm chí các nhóm chiến lược và bao gồm cả các yếu tố bên trong và bên ngoài.
Trong ví dụ của chúng tôi, chúng tôi đã bao gồm 11 CSF, thường là không đủ. Các yếu tố thành công quan trọng hơn được bao gồm phân tích mạnh mẽ và chính xác hơn. Danh sách sau đây cung cấp một số CSF chung, nhưng danh sách này không xác định và bạn nên bao gồm các yếu tố cụ thể của ngành trong ma trận của mình:
11 yếu tố CFS
Trọng lượng
Mỗi yếu tố thành công quan trọng nên được chỉ định trọng số từ 0,0 (mức độ quan trọng thấp) đến 1,0 (mức độ quan trọng cao). Con số cho thấy tầm quan trọng của yếu tố thành công trong ngành.
Nếu không có trọng số được chỉ định, tất cả các yếu tố sẽ quan trọng như nhau, đó là một kịch bản không thể có trong thế giới thực. Tổng của tất cả các trọng số phải bằng 1,0.
Các yếu tố riêng biệt không nên được nhấn mạnh quá nhiều (gán trọng số từ 0,3 trở lên) bởi vì sự thành công trong một ngành hiếm khi được quyết định bởi một hoặc một vài yếu tố. Trong ví dụ đầu tiên của chúng tôi, các yếu tố quan trọng nhất là ‘sự hiện diện trực tuyến mạnh mẽ’ (0,15), ‘thị phần’ (0,14), ‘uy tín thương hiệu’ (0,13).
Xếp hạng
Xếp hạng trong CPM đề cập đến việc các công ty hoạt động tốt như thế nào trong từng khu vực. Chúng nằm trong khoảng từ 4 đến 1, trong đó 4 có nghĩa là một điểm mạnh lớn, 3 – điểm mạnh nhỏ, 2 – điểm yếu nhỏ và 1 – điểm yếu lớn.
Xếp hạng, cũng như trọng lượng, được phân công chủ quan cho từng công ty, nhưng quá trình có thể được thực hiện dễ dàng hơn thông qua điểm chuẩn. Điểm chuẩn cho thấy các công ty đang hoạt động tốt như thế nào so với mức trung bình của nhau hoặc của ngành.
Chỉ cần nhớ rằng các công ty có thể được chỉ định xếp hạng bằng nhau cho cùng một yếu tố. Ví dụ: nếu Công ty A, Công ty B và Công ty C, có thị phần tương ứng là 25%, 27% & 28%, tất cả họ sẽ nhận được xếp hạng 4 thay vì nhận xếp hạng 2, 3 & 4.
Điểm & Tổng số Điểm
Điểm là kết quả của trọng số nhân với xếp hạng. Mỗi công ty nhận được một số điểm trên từng yếu tố. Tổng số điểm chỉ đơn giản là tổng của tất cả các điểm cá nhân cho công ty.
Công ty nhận được tổng điểm cao nhất là tương đối mạnh hơn so với các đối thủ cạnh tranh. Trong ví dụ của chúng tôi, người hoạt động mạnh nhất trên thị trường phải là Công ty B (2,94 điểm).
Lợi ích của ma trận vị thế cạnh tranh:
- Các yếu tố tương tự được sử dụng để so sánh các công ty. Điều này làm cho sự so sánh chính xác hơn.
- Phân tích hiển thị thông tin trên một ma trận, giúp dễ dàng so sánh trực quan các công ty.
- Các kết quả của ma trận tạo điều kiện cho việc ra quyết định. Các công ty có thể dễ dàng quyết định những lĩnh vực nào họ nên củng cố, bảo vệ hoặc những chiến lược nào họ nên theo đuổi.
Hướng dẫn sử dụng ma trận vị thế cạnh tranh
Bước 1: Xác định các yếu tố thành công quan trọng
Để dễ dàng hơn, hãy sử dụng danh sách CSF của chúng tôi và bao gồm càng nhiều yếu tố càng tốt. Ngoài ra, các câu hỏi sau đây sẽ hữu ích trong việc xác định CSF của ngành:
- Tại sao người tiêu dùng thích Công ty A hơn Công ty B hoặc ngược lại?
- Những nguồn lực, khả năng và năng lực mà các công ty sở hữu?
- Những lợi thế cạnh tranh bền vững của các công ty có trong ngành là gì?
- Tại sao một số công ty thành công và những người khác thất bại trong ngành công nghiệp?
Bước 2: Gán trọng lượng và xếp hạng
Cách tốt nhất để xác định trọng lượng nào nên được chỉ định cho từng yếu tố là so sánh các công ty hoạt động tốt nhất và kém nhất trong ngành. Các công ty hoạt động tốt thường sẽ thực hiện các hoạt động có ý nghĩa cho sự thành công trong ngành.
Họ sẽ đặt hầu hết các nguồn lực và năng lượng của mình vào các hoạt động đó so với các tổ chức hoạt động thấp. Trọng lượng cũng có thể được xác định khi thảo luận với các nhà quản lý cấp cao khác.
Xếp hạng nên được chỉ định bằng cách sử dụng điểm chuẩn hoặc trong các cuộc thảo luận nhóm.
Bước 3: So sánh điểm số và hành động
Bạn nên so sánh điểm số trên từng yếu tố để xác định điểm mạnh và điểm yếu tương đối của công ty. Trong ví dụ đầu tiên của chúng tôi, Công ty A có sức mạnh tương đối về ‘mức độ tích hợp sản phẩm’, ‘phạm vi sản phẩm’ và ‘nhiều kênh phân phối’. Do đó, Công ty A nên bảo vệ các khu vực này trong khi cố gắng cải thiện các điểm yếu của mình về ‘doanh số trên mỗi nhân viên’ và ‘thị phần’.
Công ty cũng nên cải thiện chiến lược của mình để trở nên thành công hơn trong ngành.
Xem thêm: TOP 10 VĂN PHÒNG ĐẸP NHẤT VIỆT NAM 2019
Ví dụ về ma trận vị thế cạnh tranh
Đây là ví dụ ma trận vị thế cạnh tranh của hệ điều hành điện thoại thông minh. Các đối thủ cạnh tranh chính: Hệ điều hành Android của Google, hệ điều hành Windows Phone của Apple và Microsoft sẽ được so sánh với nhau để tìm ra điểm mạnh và điểm yếu tương đối của họ.
Ví dụ chi tiết cho một ma trận vị thế cạnh tranh giữa 3 hệ điều hành
Phân tích CPM cho thấy Android là công ty mạnh nhất trong ngành với thế mạnh tương đối về thị phần, kênh phân phối, tính năng tùy chỉnh, tính mở và tích hợp đám mây. Mặt khác, iOS chiếm ưu thế trong các bản cập nhật tần số, khả năng tiếp thị và tỷ lệ sự cố hệ điều hành. Windows Phone là điểm yếu nhất trong tất cả chúng và không có bất kỳ điểm mạnh tương đối nào so với các đối thủ của nó.
Các công ty nên tạo ra các chiến lược của họ theo điểm mạnh và điểm yếu của họ và cải thiện xếp hạng của họ trong các lĩnh vực quan trọng nhất của ngành.
Nguồn: strategicmanagementinsight.com
